Kist hidatik, ekinokokus granulosus denilen parazitin oluşturduğu bir kisttir. Diğer adı Ekinokok kistidir. En sık karaciğerde görülür. Ancak akciğer, dalak, böbrek, karın içi yapılar ve seyrek olarak kalp, kemik ve beyin dokusunda bile görülebilir. Genellikle içi sıvı dolu çok ince zarlı yapılardır. Hastalık kedi ve köpekten insana geçen bir parazit nedeniyle oluşur. Hidatik kist zamanla büyür. Karaciğer içinde fark edildiğinde genellikle 3 ile 10 cm arasında büyüklüktedir. Büyüyerek çevre dokulara baskı oluşturabilir. Çok seyrek olarak yırtılır ve sıvı karın içine boşalırsa karın içinde uzun dönemde çok sayıda kist oluşabilir. Aynı anda karaciğerde birden çok kist olabileceği gibi hem karaciğer ve hem de diğer dokularda kist oluşabilir. Kist hidatik görülme oranı 100.000 de 3-4’dür.
KARACİĞER KİST HİDATİĞİNİN KLİNİK BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?
Karaciğer kist hidatiği genellikle belirgin bir şikayet oluşturmaz. Bazen karın ağrısı, iştahsızlık, kaşıntı ve kızarıklık gibi şikayetler olur. Şikayet kistin büyüklüğüne bağlıdır. Bazen de kist iltihaplanır, o zaman karın sağ üst kesiminde ağrı olur. Tabloya ateş ve gece terlemeleri de eklenir.
KARACİĞER KİST HİDATİĞİ TANISI NASIL KONULUR?
Tanıda karın ultrasonografisi önemli bir yere sahiptir. Genellikle başka bir nedenle yapılan ultrasonoğrafi ile rastlantısal olarak tanı konur. Ultrasonoğrafi ile tanı koymak zor olur ya da karaciğerde çok sayıda kist varsa bilgisayarlı tomografi ya da manyetik rezonans görüntüleme yapılabilir. Tanıya yardımcı olarak serum örneklerinde indirekt hemaglutinasyon testi ile spesifik anti-ekinokokus granulosus antikorları araştırılabilir.
KARACİĞER KİST HİDATİĞİNDE BELLİ BAŞLI TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
HER KİST TEDAVİ GEREKTİRİR Mİ?
Kist aktif yani canlı ise tedavi gerektirir. İlaç tedavisi ilk tedavidir fakat başarı oranı düşüktür. Kist karaciğerde ya da diğer bölgelerde kendiliğinden fibrozise uğrayarak inaktif hale gelebilir yani canlılığını yitirebilir. Bu durumda tedavi genellikle gerekmez, aralıklı olarak ultrasonografi ile takip edilmesi yeterlidir. Albendazol, mebendazol ve pirazikuantel türevi ilaçlar kullanılır. Albendazol bunlardan en sık kullanılanıdır. Medikal tedavi hem primer tedavi hem de diğer tedavi yöntemlerine destek olarak kullanılır. PAIR yani perkütan iğne ile tedavi girişimsel radyoloji tarafından yapılır. PAIR karaciğerde birden çok kist olduğunda, böbrek, dalak ya da karın içi diğer organlardaki kistlerde de uygulanabilir. Uygun vakalarda kistin iğne ile tedavi edilmesi sonucu oldukça düşüktür. Medikal ve radyolojik tedaviye cevapsız kistlerde cerrahi tedavi uygulanır. Kistin büyüklüğüne, lokalizasyonuna ve sayısına göre cerrahi tekniğe karar verilir. Kistin enfekte olması, safra yollarıyla ilişkisinin olup olmaması cerrahi tedavide önemlidir. Başlıca kullanılan cerrahi teknikler; eksternal drenaj, kapitonaj, omentopeksi ve kistektomidir. Kist hidatik cerrahisi laparoskopik olarak da yapılmaktadır.
AKCİĞER KİST HİDATİĞİ
Kist hidatiğin ikinci en sık yerleştiği organ akciğerdir. Kist genellikle sağ akciğerde oluşur. Yıllarca belirti vermeyebilir. Belirti veren olgularda göğüs ağrısı, öksürük ve kanlı balgam olabilir. Nadir olarak da kist plevra boşluğuna açılır. Bu durumda göğüste şiddetli ağrılar nefes darlığı, morarma ve şok gibi ağır bozukluklar gelişebilir. Hastalığın tanısı için röntgen ve bazı laboratuar incelemeleri yapılır. Tedavisi ameliyattır. Radyolojik drenaj akciğer kist hidatiğinde uygulanmaz.
