Bağırsak duvarının tamamının veya bir kısmının bağırsak dışına doğru çıkıntı yapmasına divertikül denir. Meckel Divertikülü omfalomezenterik kanal (vitelin kanal) olarak bilinen fetüsteki bağırsak ile gebelik kesesini birbirine bağlayan embriyonik kanalın artığıdır. Normalde bu kanal 5-7. haftalar arasında gerileyerek yok olur. Bu aşamada oluşan patolojiler doğum sonrası bir dizi klinik bulgu verebilen omfalomezenterik kanal artıklarının oluşmasına neden olur. Meckel Divertikülü bağırsak duvarının tüm tabakalarını içerir. Görülme sıklığı %2’dir. Erkeklerde kızlara nazaran iki kat fazla görülür. İleoçekal valvden 2 (60cm) feet proksimalde yerleşir. Genelde 2 yaşından önce tanı alırlar. Divertikülün çapı yaklaşık 2 cm, boyu yaklaşık 5 cm kadardır.
MECKEL DİVERTİKÜLÜ NE GİBİ SORUNLARA YOL AÇAR?
Meckel divertiküllerinin %4’ünün hayatın bir döneminde klinik belirti vereceği öngörülür. Üç önemli sorun yapar. Kanama, bağırsak tıkanıklığı ve iltihaplanma. Kanama en sık görülen klinik bulgudur. Rektal kanama şeklinde, sıklıkla vişne kırmızısı, nadiren melana tarzındadır. Meckel Divertikülü nasıl ve nereden kanar? Çocuklarda sindirim sistemi kanamaların %50’sinin nedeni Meckel Divertikülü kanamasıdır. Kanamanın nedeni divertikülün barındırdığı heterotopik pankreas ve mide mukozasıdır. Sıklıkla mide mukozası salgıları divertikül komşuluğundaki ileum mukozasında kanamalı ülserlere neden olur. Kanamalar ektopik mukoza ile normal ileum mukozasının birleşim yerinden köken alırlar. Bazen heterotopik mukozanın kendisi de kanayabildiği gibi, divertükülün yakınındaki ileum mukozasının mezenterik yüzünden de kanamalar ortaya çıkabilir. Meckel Divertikül kanaması hastaya kan verilmesini gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Kanama şiddetli olsada çoğunlukla kendini sınırlar. Meckel Divertikülü bağırsak tıkanıklığını nasıl yapar? Tıkanıklık bir kaç şekilde olur. İlki, Meckel Divertikülü’nün öncü nokta olarak invajinasyona yol açmasıdır. İkincisi, Meckel Divertikülü’nün köken aldığı ince bağırsak mezosundan divertikülün ucuna doğru uzanan mezodivertiküler damar ile meckel divertikülü arasına ince bağırsaklar girerek fıtıklaşmaya neden olur. Üçüncüsü, Meckel Divertikülü’nden göbeğe uzanan fibröz bir bandın olması durumunda, bu bandın etrafında bağırsakların dönerek tıkanıklık ortaya çıkmasıdır. Son sebep ise de Littre fıtığıdır. Burada Meckel Divertikülü bir fıtık içine girer ve sıkışır. Meckel Divertikülü iltihaplanırsa ne olur? Divertikül aynı apendiks gibi iltihaplanabilir. Apandisite benzer belirti ve bulgular verir. İlerlerse patlama gerçekleşebilir.
MECKEL DİVERTİKÜLÜ TANISI NASIL KONULUR?
Tanı saydığımız bulgu ve belirtilerin olması durumunda yapılan araştırmalar sayesinde konulur. Karın ultrasonografisi karın içinde kanama veya tıkanıklığa neden olabilecek anomali ve hastalık saptamak için yapılır. Karın ultrasonoğrafisi tanıda çok efektif değildir. Tanıda Meckel sintigrafisi daha efektif bir tetkiktir. Burada damardan verilen radyoizotop madde mide hücreleri tarafından tutulur. Meckel divertikülü içinde bulunan mide mukozası hücreleri bu maddeyi tutar ve divertikül görünür hale gelir. Bu tetkiklerle tanı konulamayan durumlarda bilgisayarlı tomoğrafi, magnetik rezonans görüntüleme ve tanısal laparoskopiye başvurulabilir.
MECKEL DİVERTİKÜLÜ’NDE TEDAVİ NEDİR?
Bulgu veren Meckel Divertikülü’nün tedavisi divertikülün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Açık veya laparoskopik cerrahi yapılabilir. Rastlantısal yani başka sebeple yapılan karın ameliyatlarında bulunan Meckel Divertikülü’nde ise divertikülün çıkarılıp çıkarılmaması tartışmalıdır. İleride sorun yapma potansiyeli olan, 2 cm’den geniş ve 2 cm’den uzun divertiküller çıkarılmalı diyen görüşler olduğu gibi, tüm Meckel divertikülleri çıkarılmalıdır diyen görüşler de bulunmaktadır.
Konuyla ilgili video için tıklayınız
